Zorgplan? Welk plan?

28 november 2024

Zorgplan, zorgleefplan, ondersteuningsplan of gewoon plan. Het afgelopen jaar hebben we in heel veel gesprekken alle variaties voorbij zien komen. Cliënten hebben vaak bij elke hulpverlener een eigen plan, dus een gemiddelde cliënt heeft misschien wel 10 (of meer) van deze zorg-, leef- of ondersteuningsplannen. Opgesteld over de cliënt, die deze plannen op zijn best kan inzien in de verschillende portalen. En eigenlijk is het nog gekker: het plan is van de cliënt, maar deze is zelf meestal alleen maar het leidend voorwerp in zo’n plan. Het gaat over de cliënt in plaats van met de cliënt, en deze mag voor elk van de plannen dezelfde vragen beantwoorden.

In de transitie naar passende zorg is er in het Generiek Kompas gekozen voor het woord ondersteuningsplan. In de roep om transitie voldoet het woord zorgplan kennelijk niet meer, want dat suggereert dat het alleen over zorg gaat. Terwijl we met elkaar meer mogen werken aan preventie en het ondersteunen van de cliënt en het informele netwerk. We zien helaas nu ook dat sommige zorgverleners een aversie hebben gekregen tegen het woord zorgplan als antwoord op een zorgvraag. Want zorg verlenen zou niet het uitgangspunt moeten zijn.

Als je als klant een zorgvraag hebt, dan ga je naar een zorgorganisatie of gemeente. Of je wordt met je zorgvraag via een (huis)arts doorverwezen. Dan is je zorgvraag ineens een hulpvraag en krijg je geen zorgplan meer, maar een ondersteuningsplan. Op zich een mooie term als je als cliënt daarmee regie hebt op wat je nog wilt en in beeld hebt wat je nog kan. Als dat echt een plan zou zijn waarin staat hoe je ondersteund wordt door je netwerk, welke hulpmiddelen relevant zijn en, als het echt nodig is, professionele hulp in opgenomen is. Dit plan zou in mijn droom een soort actielijst moeten zijn voor iedereen: wat kan iemand verwachten en wie doet wat. Met als uitgangspunt de zelfredzaamheid en ondersteuning van de cliënt en zijn of haar omgeving. Helaas is dit nog niet de realiteit.

Gelukkig is het beleid van meer en meer zorgorganisaties hier, op papier, ook op gericht, maar is het nog een grote uitdaging om te kunnen werken vanuit zo’n integraal ondersteuningsplan. Niet in de laatste plaats omdat er weinig digitale ondersteunende hulpmiddelen zijn voor zorgprofessionals. Zij moeten maar net duidelijk hebben hoe ze hier met elkaar invulling aan kunnen geven. Vaak heeft een professional nog steeds een eigen format voor een plan, het liefst zonder inzet van zorg. Een format dat op zijn best leidt naar een document dat gedeeld wordt met het directe netwerk.

Het woordenboek zegt over zorg dat het gaat om liefderijke bezorgdheid. Volgens mij moeten we niet doorslaan in de allergie voor zorg. We moeten omarmen hoe mooi het is om liefderijk bezorgd te zijn en samen om de cliënt te staan. Waarbij het altijd onze droom is geweest om één plan te hebben waarin alles staat wat we met elkaar gaan doen en elkaar ondersteunen. Een plan voor de cliënt samen met zijn naasten. Waarin duidelijke taal, advies en innovatie een plek hebben. En als de cliënt of zijn/haar omgeving expertise nodig heeft, kunnen ze dit vinden bij een zorgprofessional.

Deze droom is de basis van Startzorg. Het platform waar je als verpleegkundige een ondersteuningsplan in elkaar “klikt” op een manier die je echt ondersteunt in je werk én heel veel tijd scheelt. Met als uitkomst een plan dat uitgaat van ondersteuning van de cliënt en mantelzorger. Met informatie, hulpmiddelen en duidelijke afspraken voor iedereen. En waarin zorgexpertise ingezet kan worden als dat nodig is.

Jacqueline van Ginkel | Mede-oprichter Startzorg